اثر دما و بارندگی بر تولید روی زمین مراتع هیر و نئور استان اردبیل

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین تولید روی زمین فرم‌های رویشی گندمیان، پهن برگان علفی، بوته‌ای‌ها و تولید کل با عوامل دما و بارندگی 25 ساله، سال ماقبل نمونه‌برداری و سال نمونه‌برداری در مراتع هیر و نئور استان اردبیل بوده است. تولید سطح زمین در سه پروفیل ارتفاعی 1446 تا 2750 متر با استفاده از روش قطع و توزین در پلات‌های یک متر مربعی (جمعاً 330 پلات) نمونه‌برداری شد. دما و بارندگی برای هر نقطه با استفاده ازگرادیان محاسبه‌ شد. نتایج نشان داد با گذشت زمان بارندگی کاهش، دما افزایش و میزان تولید کاهش یافته است. همچنین بین دما و بارندگی با تولید فرم‌های رویشی و کل رابطه معنی‌دار (01/0>P) بوده و تولید گندمیان و کل با بارندگی رابطه مستقیم دارند. همچنین بیشترین مقدار تولید پهن‌برگان علفی در طبقه میانی و بیشترین تولید بوته‌ای‌ها در طبقات بالاتر بارندگی سالانه ثبت شد. نتایج اثرات دما نیز نشان داد تولید گندمیان و تولید کل با دما رابطه عکس داشته و بیشترین مقدار تولید پهن‌برگان علفی و بوته‌ای‌ها، به‌ترتیب در طبقات میانی و پایین‌ دمایی سالانه ثبت شد. با توجه به صحت معادلات رگرسیون نقشه‌های تولید در محیط GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه‌های تهیه شده توسط داده‌های اقلیمی سال 1394 و 1395 نسبت به داده‌های اقلیمی 25 ساله نتیجه بهتری داشته است. از نتایج این مطالعه می‌توان در تعادل بین عرضه و تقاضای تولید، زیتوده و شاخص توازن کربن اکوسیستم که یک ابزار بالقوه مهم از نظر توسعه پایدار است و به عنوان شاخص تنش بر محیط‌زیست ناشی از افزایش مصرف زی‌توده است استفاده کرد.